آنچه در ادامه می خوانید خط مشی هایی است که استاد بزرگ موریهه وشیبا در مورد آموزش و تمرین آیکیدو تعیین نموده است. باز هم ساده اما پر معنا.

بر خلاف بسیاری از اساتید هنرهای رزمی که اقدام به فرموله کردن جزئیات قوائد و ایجاد قوانین سخت برای محوطه تدریس خود می کنند، موریهه این روش را نمی پسندید، او تمایل داشت تا شاگردانش از احساسات عام و حضور ذهن خود پیروی کنند.

هر چند، با شناخته شدن هرروزه آیکیدو، شاگردان ارشد او از وی خواستند تا نوعی خط مشی و روش مدون برای تمرین را ارائه کند. موریهه با لبخند پاسخ داد "به نظر میرسد که زمانه عوض شده" و این عنوان را طرح کرد ........

در آموزشهایی که از اساتید برجسته آیکیدو دیده می شود، تمامی آنها در حین آموزش تاکید خاصی به تمرکز بر بخش خاصی از بدن دارند و آن نقطه ای است که تقریبا چهار انگشت در زیر ناف  (در داخل بدن) قرار دارد. همواره تاکید اساتید بر آن است که حرکات بدن باید از این ناحیه شروع گردد و این نقطه محلی است که انرژی حیات از آن سرچشمه می گیرد. هنچنین این نقطه مرکز ثقل بدن است و تمرکز بر استفاده از آن نقشی محوری در یادگیری صحیح تکنیکهای آیکیدو دارد. مطلبی که در ادامه می خوانید، ترجمه متنی در این رابطه از کتاب "آیکیدو - هماهنگی ذهن و جسم برای دفاع شخصی" است. این کتاب اثری از استاد "کوئیچی توهی" است که در سال ۱۹۶۱ منتشر  گردید. پیش تر نیز مطالبی از این کتاب را برروی وبلاگ قرار داده بودم. اهمیت مطالب این کتاب در آن است که کتاب مذکور مستقیما توسط استاد بزرگ موریهه وشیبا ویرایش شده است....

بعد از هزار روز تمرین سخت شما هنوز مبتدی هستید،واین مبتدی بودن را بعداز ده هزار روز تمرین خواهید فهمید.

ماسوتاتسو اویاما(بنیانگذار کیوکوشین کاراته)

یک سلحشور عمل می کند، اما یک نادان فقط عکس العمل نشان می دهد.

ناشناس

سریعترین شمشیرها به ندرت از غلاف کشیده میشوند.

ناشناس

 مهتاب رابیم آن نیست ،چون کرم شبتابان بدر آیند.

ناشناس

مرد دانا هیچ کاری نمیکند ،ابله خود را به دار میاویزد.

کودو ساواکی

به هنگام گرسنگی می‌خورم و به هنگام خستگی می‌خوابم. ابلهان به من می‌خندند و دانایان می‌فهمند.

رین زایی 

 داشتن برداشتی صحیح از این تمرین بسیار مهم است. اینکه بدانیم هدف از این تمرین چیست بر نحوه انجام این تمرین و نتیجه ای که از آن حاصل می آيد تاثیر بسزایی دارد. برخی از هنرجویان این تصور را دارند که این تمرینی جهت زور آزمایی است و به اشتباه با یکدیگر به جدال برای پرتاب کردن هم می پردازند. در صورتیکه این تمرین یکی از تمرینات بسیار مهم در آيکيدو است که به منظور تقویت و هدایت نیروی "کی" و ایجاد هارمونی بین اوکه و ناگه طراحی شده است. "کوکیو دوسا" یا همان "زاگی کوکیوهو" معمولا در پایان کلاس تمرین می شود. این تمرین، تمرینی در حالت نشسته است که به شما کمک می کند تا جریان "کی" نیرومندتری را از نقطه هارا  (نقطه یکی شدن واقع در چهار انگشت پایین تر از ناف) ایجاد کنید. این تمرین به مفهوم "کی" در ارتباط است و بدین معنا نیست که شما باید از قدرت بدنی خود استفاده کنید، همان مفاهیمی که ما همیشه در آيکيدو بواسطه آن حریف را پرتاب یا قفل می کنیم. این تمرین بطور خاص از اهمیت بالایی برخوردار است و تاکید بسیار زیادی بر مفهوم "کی" دارد. اگر تنها بر قدرت فیزیکی خود متکی باشید در برابر حریفی که می داند چگونه از "کی" استفاده کند راه بجایی نخواهید برد. "کوکیو دوسا" دارای انواع گوناگونی است. اما گونه ای که در اینجا توضیح داده شده است نوعی شناخته شده است.

در آیکیدو "سو می کی ری" به وضعیت یا حالتی گفته می شود که در آن وضعیت شخص در عین اینکه در حرکت و در حال اجرای تکنیک است، آرامش و سکوتی مطلق را تجربه می کند. آرامشی که این امکان را به شخص می دهد که در هیاهو و تکاپوی محیط پیرامونش غرق نشود، مضطرب نگردد و تنها و تنها در مرکز وجود خود قرار گرفته و بتواند چیزهایی را تجربه کند که در حالتی غیر از "سو می کی ری" نمی توان آنها را تجربه کرد. گفته می شود که در چنان وضعیتی حتی اگر شخص به شدت و از جهات مختلف مورد تهاجم قرار گیرد، چنان آرامش و سکوتی بر او مستولی می گردد که می تواند خطر را بصورت مسیرهایی از انرژی درک کند و بنابراین به آسانی به دفع خطر بپردازد. در این وضعیت ذهن و جسم بطور کامل یکی و یکپارچه هستند و شخص شفافیتی بی نقص و کامل را تجربه می کند، شفافیتی که شخص را یاری می کند تا با مرکز هستی و محیط پیرامون در هم آمیزد و یکی گردد. در وضعیت "سو می کی ری" تمامی جلوه های بصری زائد محیط پیرامون حذف می گردد، حاشيه های غیر مرتبط و اضافی مثل چشمهایی که نظاره گر صحنه هستند دیده نخواهد شد، ترسهایی که در حالت عادی ذهن هر روزه درگیر آنها است ناپدید می گردد، ترس از درد، ترس از ضربه خوردن، ترس از مجروح شدن و در نهایت و بالاتر از همه ترس از مرگ. هیچ چیز در پیرامون شما نخواهد بود مگر شفافیت مطلق. در حالی که با سرعت در حرکت هستید و در پیرامون شما آشوب و هیاهو برپاست، سکوت و آرامشی محض شما را در برگرفته است. شما در مرکز جهان خود ساکن هستید. جایی که در آنجا هیچ گزندی نخواهید دید و اصولا معنی پیدا نمی کند.

کیای (Kiai)" بطور تحت الفظی به معنای یکی شدن یا اتصال با "کی" است. در واقع "کیای" نمود صدایی است که از هارا (نقطه ای واقع در چهار انگشت پایین ناف) سرچشمه می گیرد. صدای آن ذاتا صدایی نیرومند است، که هم کاربردی درمانی دارد و هم در هنرهای رزمی بکار می رود. یکی از انواع "کیای" فریادی است که با "کی" همراه است. یک کیای کامل و بی نقص نمودی است از تنفسی که قابل شنیدن است و با نیروی "کی" همراه است. کیای می تواند بسیار بلند یا کمی ملایم باشد. راز "کیای" در آن است که صدا را به زور ایجاد نکنیم، بلکه نیروی "کی" را پیش از سخن گفتن منتشر کنیم، تمام بدن، بخصوص هنجره را آرام کنیم و فورا ذهن و جسم را یکی و متحد کنیم....

مُوریهي وشیـبـا، درسال ۱۸۸۳ در کشـور ژاپن دیـده به جهـان گشود و پس از هشتاد و شش سال عمر در سال ۱۹۶۹ دیده از جهان فروبست. وی درسبکهـای متعددی از جمله جوجیتسـو دارای مدرک بود و همچنین دربکـارگیـری از نیـزه و شمشیـر مهـارتی خـاص داشت. وی با تغییـر و تعـدیل برخی از فنون جوجوتسو، از آنها در آیکیدو استفاده نمود و فنون منحصر به فرد دیگری را نیز درهنر رزمی خود بکارگرفت .
سال ۱۸۸۳ در تاریخ ۱۴/۱۲ در استان واکایاما شهـر تانابه از پدر و مادری بنام یُرُکو و یوکی بدنیا آمد . از میان 5 فرزند خانواده  وی تنها فرزند پسر خانواده بود. وی در خانواده ای برجسته بزرگ شد. پدرش یک مالک ثروتمند بود که به معاملات چوب وماهیگیری و فعالیت سیاسی می پرداخت. وشیبا کودکی نسبتا ضعیف و رنجور بود.
در سنین جوانی پدرش او را به فراگیری کشتی سومو و شنا تشویق کرد و همچنین او را با گذشته ی پدربزرگش کیچی مون که در زمان خود یک سامورایی بزرگ بود آشنا کرد.
گرایش اوشیبا به قدرتمند شدن و فراگیری هنرهای رزمی به این دلیل بود که وی در جوانی شاهد حمله جمعی از سیاست مداران به پدرش بود.
سال ۱۸۹۰زیر نظر میتسو جو فوجی موتو از روحانیون معبد جیزومی از فرقه شینگون (شاخه ای از مذهب بودایی) در نزدیکی خانه اش به آموختن خواندن و نوشتن و تعالیم مذهبی در هفت سالگی پرداخت.
سال 1893 به آموزش ذن بودیسم اهتمام ورزید..........

موريهه وشيبا شخصا يك فرد روشن بين و آينده نگر بود و او بر اين اساس، جزئيات عملي كار درسيستمي كه خود بنيان گذارش بود را به دنبال كنندگان راهش و شاگردانش واگذار كرد و آنها نيزهركدام، به طور مستقل براي خود، شروع به فعاليت كردند و براساس درك و فهم شخصي خودشان از آي كي دو، سبكها و روشهاي مختلفي را بنيان نهادند. حتي منتخب ترين دوجوي آي كي دو، معمولا براساس يك سنت خاص پايه ريزي شده است، بنابراين براي يك هنرجوي مبتدي، بسيار مفيد خواهد بود كه پيش زمينه اي از بحث سبكهاي متداول آي كي دو داشته باشد.

به واقع در آي كي دو هيچگونه سبكي وجود ندارد. آي كي دو شبيه به يك كيك است كه شما مي توانيد آنرا از قسمت هاي مختلف ببريد و يا با چنگال از قسمت مياني آن، بخشي را بيرون بكشيد كه در هر صورت باز هم قطعه شما، قطعه اي از آن كيك است......

 درباره اين بخش از آی کی دو خيلي كم صحبت شده است. بديهي است كه در اين هنر جايي براي بانوان وجود دارد ولي در بيشتر باشگاه هاي جدايي ميان زن و مرد چه در تمرينها و چه در معيارهاي درجه بندي وجود ندارد. به دليل فلسفه عدم سلطه جويي در اين هنر، هيچ نوع محدوديت سني براي بانوان پيش بيني نشده است و سالخوردگان مي توانند همچون جوانان با سلامت كامل به اين ورزش بپردازند. در اين هنر تخصص از راه قابليت هاي فني مشخص مي گردد نه قدرت. در توميكي آی کی دو بانوان نيازي به شركت در تانتو راندوري و راندوري كيوكي ندارند. در حقيقت بانوان در اين مكتب تشويق مي شوند تا در وضعيت هايي كه مستلزم مقاومت كمتر هستند شركت كنند. هدف از حذف ملاحظات سني كمك به درك آنان در درك اين هنر و پيشرفت تكنيكهايشان در يك محيط واقعي است. در كريوهاي گوناگون، كه در آنها ظرافت حركات و مهارت تكنيكي بيشترين ارزش را دارد بانوان واقعاً آنچه را كه جست و جو مي كنند مي يابند. تمرين به صورت محتلف دوچندان سودمند است. اين تمرينها به بانوان مي آموزند كه چگونه با استفاده از تكنيكهاي خاص به شخصي كه از نظر جسمي از آنان قوي تر است برتري يابند و به مردان نيز مي آموزد كه تكنيكهاي خود را با وضعيتها سازگار كنند و از اصول اوليه آی کی دو پيروي نمايند. يك بانوي انگليسي كه صاحب دان 4 است آنچه را گفته شد به شرح زير خلاصه كرده است: «انتخاب آی کی دو از ميان ديگر هنر هاي رزمي براي من به عنوان يك زن، به دليل تأثير خاص آن و نيزاين حقيقت بوده است كه اين مهارت مي تواند بدون داشتن عضلات قوي يا از دست دادن ظرافت به دست آمد.

 حضور خردسالان در كلاسهاي رزمي, هميشه يكي از مسائل جالب و قابل بررسي بوده است. شايد اكثر قريب به اتفاق مربيان، بارها با اين صحنه مواجه بوده اند كه پدر يا مادري به همراه فرزند خود از کلاسشان ديداری داشته و كنجكاوانه درباره حضور فرزندشان در آن كلاس رزمي, سوالاتي پرسيده اند. بسياري از سوالات در جهت شناخت بيشتر از اين رشته و انجام مقايسه آن با ساير رشته ها می باشد. در نهايت نگرانی خانواده ها يافتن محيطی سالم و مفرح برای ورزش فرزندانشان است. بر همين اساس، ثبت نام هنرجويان جوان در يک کلاس رزمی می تواند جنبه های متفاوتی داشته باشد که در زير به آن می پردازيم.

اولين نكته اي كه مي تواند خوشحال كننده هم باشد, زماني است كه والدين قبول كرده اند تا براي فرزند خود صرف كنند و به نوعي، خود و فرزندانشان در يك كار شريك و سهيم شده اند. اين عمل مي تواند از طرفی باعث افزايش حس اعتماد و درك متقابل بين فرزندان و والدين شود و از طرفی ديگر می تواند ارتباط عاطفی مابين آنها را افزايش دهد. اما پس از آنكه كودك يا نوجوانی در يك كلاس رزمي مثل آي كي دو ثبت نام كرد, حداقل منافعی را كه مي تواند از اين حضور براي خود در نظر بگيرد به قرار زير خواهد بود.

کریستین تیسیر استاد بزرگ آی کی دو متولد ۱۹۵۱ در پاریس است یکی از بهترین افراد شناخته شده در هنر رزمی آی کی دو در سر تا سر اروپا میباشد او تمرینات آی کی دو را از سال ۱۹۶۲ یعنی زمانی که ۱۲ سال داشت را آغاز کرد تمریناتش را زیر نظر استاد موتسورو ناکازونو در پاریس فرا گرفت. در سال ۱۹۶۹ به توکیو رفت و مدت ۷ سال در انجا آموزش دید او دان ۷ خود را در سال ۱۹۹۸ دریافت کرد.

همه ما تصویر اساتید بزرگ ژاپنی را در ذهن داریم ؛ با لباس سنتی تقریباً ناملموس و به طور خلاصه ، متعلق به یک دنیای دیگر ، یک عصر دیگر.

  ما دوست داشتیم بدانیم « استاد بزرگ هنرهای رزمی » در عصر حاضر کیست ؟ زندگی روزمره او چگونه است ؟ چه بینشی نسبت به زندگی دارد ؟ چگونه در جامعه قرن 21 شکل می گیرد ؟ از همین رو با استاد تیسیر، یکی از بزرگترین کارشناسان فرانسوی در همه هنرهای رزمی ملاقات کردیم . در ونسن ، در کافه کنار باشگاه او ، ما راجع به همه چیز به خصوص هنرهای رزمی بحث کردیم.

کریستین تیسیر با بدنی صاف و کشیده در نشستن و راه رفتن و همچنین جابجایی های ظریف ، بزرگ منشی مخصوص مردان بزرگ را به نمایش می گذارد . نگاه روشن و عمیق او که بی انتهاست بر جذابیت او می افزاید . با این حال او انسانی ساده و فروتن است .استاد تیسیر در این گفتگو قبل از اینکه به بررسی دقیق کار رزمی و هدفش در هنرهای رزمی بپردازد ، حکایت زندگی خود را برای ما نقل می کند.

در این بخش قصد دارم تا در مورد مسابقات آیکیدو، تفاوت مسابقات آیکیدو با مسابقات در سایر رشته های رزمی، چگونگی برگزاری آنها، زمان برگزاری آنها و جوايز این مسابقات مطالبی را ارائه کنم. قبل از هر چیز قصد دارم تا در مورد مفهوم "مسابقه" یا "مبارزه" در شکل عمومی و کلی آن مطالبی را ذکر کنم. روح و خاصیت مسابقه یا مبارزه در هر شکل آن و در هر زمینه ای، انگیزه ای بنام "غلبه" را در ما ایجاد می کند، "غلبه" برای "پیروزی"، غلبه بر حریف یا رقیب. این ذهنیت ما را به سمت شکست دادن حریف برای پیروزی در مسابقه سوق می دهد. شما باید حریف را شکست دهید یا بر او "غلبه" کنید تا به مفهموم "پیروزی" در "مسابقه" دست پیدا کنید. شما باید رو در روی حریف بایستید، با او مبارزه کنید و بر او پیروز شوید. پس بطور ناخودآگاه ذهن شما بدنبال راه ها و سلاح هایی برای رسیدن به این هدف می گردد.

همانطور که قبلا ذکر شد آیکیدو یک هنر رزمی ژاپنی است و مفهوم و جایگاه "احترام گذاشتن" در آیکیدو از فرهنگ ژاپنی تاثیر گرفته است. روح تعالیم آیکیدو "احترام گذاشتن" را به ما می آموزد و این شیوه را در ضمیر ما زنده و در زندگی روزمره ما جاری می کند. آیکیدو از آغاز تا پایان سراسر احترام است و سپاس گذاری.

در آیکیدو وقتی به دوجو (DoJo یا محوطه تمربن) وارد می شوید باید با احترام گذاشتن به دوجو وارد شوید، این یعنی من به محل تمرینم احترام می گذارم و از آن سپاس گذارم که این امکان را به من می دهد تا بررویش عشق را بیاموزم و تمرین کنم.

در مرحله بعد رو به زادگاه آیکیدو (یعنی شرق) احترام می گذاریم، یعنی جایی که بنیانگذار این راه زیسته. بیاد می آوریم راه طولانی را که آیکیدو پیموده تا عشق را به ما بیاموزد و سپاس می گذاریم زحمات استاد بزرگ و بنیانگذار این راه را.

تنفس عمیق و ممتد همواره نشانه جریان زندگی و هماهنگی ذهن و جسم است، تا آنجا که جریان صحیح تنفس را از جریان ممتد انرژی در بدن نمی توان تفکیک کرد. تنفس آرام و ممتد نشانگر وجود یک اعتدال ارزشمند بین جسم و ذهن است. در تمامی رشته های ورزشی بخصوص آن دسته که به گونه ای با مدیتیشن و تمرکز سروکار دارند، اولین اصل آموزشی تنفس عمیق و انجام دم و بازدم بشکل صحیح آن است. آیا تا به حال به اولین توصیه ای که غالبا به یک مصدوم هراسان در یک صانحه می شود دقت کرده اید؟ "نفس عمیق بکش". چرا؟ چون تنفس عمیق جریان انرژی را در بدن به حالت نرمال می رساند و موجب هماهنگی کارکرد بین تمامی اعضای بدن و ذهن می شود.

 گاه روزمره گی و فریب زندگی چنان ما را به خود مشغول می سازد که درست تنفس کردن را از یاد می بریم. آیا تا به حال به جزئیات حالات شخصی که به شدت غرق در افکار و مشکلات است نگاه کرده اید؟ هر گاه به دقت به چنین شخصی نگاه کنید یکی از بارزترین و ابتدایی ترین علائمی که در او خواهید دید اختلال در تنفس صحیح است. اضطراب، خشم، نگرانی، دلواپسی معمولا حالاتی هستند که ریتم تنفس را از حالت طبیعی خارج کرده و آنرا تندتر می کنند. در مقابل غم، افسردگی، اندوه، تفکرات زائد ریتم تنفس را کند می کنند. که در هر دو حالت هماهنگی بین ذهن و جسم و اعضای متخلف بشدت مختل می شود. این موضوع منشاء بسیاری از مشکلات، ناکامی ها و بیماریها است. همواره ذهن و جسم آرام عملکردی صحیح تر دارند تا ذهن و جسمی پریشان. و در این میان تاثیر باورنکردنی تنفس را در حاصل آمدن این هارمونی نباید از یاد برد.

مطلبی که در ادامه می خوانید ترجمه بخشی از مقدمه کتاب "آیکیدو - هماهنگی ذهن و جسم برای دفاع شخصی" توسط استاد "کوئیچی توهه" است که در سال ۱۹۶۱ منتشر  گردیده است. اهمیت مطالب این کتاب در آن است که کتاب مذکور مستقیما توسط استاد بزرگ موریهه وشیبا ویرایش شده است.

آیکیدو راهی است برای آموختن، مطالعه و درک کردن از طریق تمرین در طول زندگی روزمره ما، آن روشی است برای هماهنگی ذهنی و جسمی. افرادی هستند که آیکیدو را بعنوان هنری برای پرت کردن حریف در یک چشم بهم زدن می شناسند، یا اینکه هنر کنترل کردن یک مرد قوی جسه تنها با استفاده از یک انگشت. آنها به آیکیدو به عنوان یک روش دفاع شخصی پیش رفته نگاه می کنند. اما این نگاهی سطحی است. آیکیدو تنها هنر پرتاب کردن دیگران نیست، بلکه راهی است برای افزودن قوانین طبیعت به زندگی روزمره مان. آنهایی که این را درک نکرده اند، در واقع آیکیدو را بدرستی درک نکرده اند.
چگونه هماهنگی ذهنی و جسمی در آیکیدو می تواند بعنوان جزئی از زندگی ما تبدیل گردد؟
پیش از پاسخ دادن به این سوال، یک موضوع باید بدرستی درک شود. پیش از آنکه درک و تعریف دقیقی از هدف و نحوه عملکرد ذهن داشته باشیم، بسیار دشوار است که سعی کنیم ذهن و جسم را با هم هماهنگ سازیم. ذهن و جسم هر یک قوانین خاص خود را دارند و برای اینکه آنها را با هم هماهنگ کنیم، یکی باید از دیگری تبعیت کند. سوال این است که کدام یک باید فرمانده باشد، ذهن یا جسم؟ آیا ذهن باید جسم را کنترل کند؟ یا اینکه باید جسم ذهن را کنترل نماید؟ با توجه به پاسخ این سوال، روش آموزش دادن، تمرین کردن و نوع نگرش کاملا متفاوت خواهد بود. شما حتما این جمله را شنیده اید که "عقل سالم در بدن سالم است".......

آنچه در نظام هستی تجربه می کنیم همه و همه نمایانگر یک هماهنگی بی نظیر است. تمامی موجودات از کوچکترین ذرات تا بزرگترین اجرام در این چرخه هماهنگ نقش خود را ایفا می کنند و لحظه ای در آن خللی نیست. ولی انسان همواره خارج از این نظم بزرگ حرکت کرده و همواره به خود آسیب رسانده است.

شاید بتوان گفت که هماهنگی از اساسی ترین تعالیم و آموزه های آیکیدو است. هماهنگی در آیکیدو از چنان اهمیتی برخوردار است که اولین بخش از نام این بودو (Budo) یعنی Ai به این معنی است. هماهنگی (Harmony) در تمامی سطوح آیکیدو آموزش داده می شود و از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هماهنگی جز جدایی ناپذیر فلسفه آیکیدو است......

آیکیدو چیست؟

در نگاه افرادی که از جوهر حقیقی آیکیدو به خوبی آگاه نیستند، چنین گمان می کنند که آیکیدو چیزی بیش از یک هنر رزمی قدیمی نیست. این مطلب درست است که موریهه اوشیبا (۱۸۸۳-۱۹۶۹)، بنیانگذار آیکیدو، به مطالعه تعداد زیادی از هنرهای رزمی سنتی آن روزگار خود پرداخت و از آن تجربه برای شکل دادن تکنیکهای آیکیدو استفاده کرد.

در نهایت آیکیدو چیزی بسیار فراتر از ترکیب چندین هنر رزمی مختلف است. این موضوع را بنیانگذار آیکیدو  با شفافیت بیان کرده است: "پیش از این، گونه های زیادی از سیستمهای هنر رزمی مثل راگیو ریو، کایتو ریو، دایتو ریو، شین کاگه ریو و نظایر اینها را مطالعه و تمرین کرده ام، اما آیکیدو ترکیبی از این رشته ها نیست، همه تکنیکهای Aiki کابرد و به عمل بستن نیروی Ki هستند."

 با این وجود، "آیکیدو" و "دایتوریو آیکی جوجوتسو" اغلب حتی در منابع ژاپنی نیز با هم اشتباه گرفته می شوند و این قابل درک است که چرا عموم مردم نمی توانند به آسانی بین این دو هنر تمایز قائل شوند.
واقعیت این است که استاد بزرگ موریهه وشیبا یکی از شاگردان و مریدان استاد سوکاکو تاکِدا( (Sokako Takeda استاد بزرگ دایتو ریو بوده است، اما زمانیکه یک روزنامه نگار از وشیبا پرسید که آیا بوجود آمدن آیکیدو نتیجه مستقیم آموزشهای او در دایتو ریو بوده است؟ وی پاسخ داد "خیر، بهتر است بگوییم که استاد سوکاکو چشمان من را به روی حقیقت جوهر Budo (طریقت سلحشوری) گشود." جوهر و ذات ضروری آیکیدو قدری با سایر هنرهای رزمی متفاوت است..........

نگرش: پدرآي كي دو(آي كي كاي)

آی کی دو بیش از یک هنر رزمی است . موریهه وشیبا همیشه به شاگردانش می گفت : شما فکر نکنید که من فقط به شما پیچاندن بازوی شخص یا از حرکت انداختن را یاد می دهم ، که اگر چنین فکری دارید سخت در اشتباهید . آی کی دو با مهمترین موضوعات حیات و زندگی در ارتباط است.

بسیاری از اصول آی کی دو در تمام جنبه های کاربرد وسیع دارند .آی کی دو فقط راجع به تکنیک های فیزیکی و رزمی صحبت نمی کند بلکه هنر خوب زندگی کردن در هماهنگی با دیگران و صلح با تمام دنیا را می آموزد . استاد به شاگردانش می گفت :

یک سلحشور عاقل و دانا به راحتی می تواند تمامی اجزاء و عناصرموجود در دوجهان را به کار گیرد و به درستی به اصول و پایه های هر چیزی برسد و آن را درک نماید . او می آموزد که چگونه فنون را به وسیله ای برای اخلاص ، خوبی و زیبائی تبدیل نمایيد. یک سلحشور واقعی نمایش دهنده آرامشی عمیق و نمایانگر فردی نورانی و تصفیه شده است . مطالعه ودرک عمیق همیشه یکی از خصائل اصلی سنت سامورائی و سلحشوری بوده است. اما کمتر شخصیتی در هنر های رزمی پیش از موریهه وشیبا بر اهمیت تداوم در مطالعه تاکید داشته است . او خود همیشه غرق در مطالعه آثار و نوشته های گوناگون و تفاسیر آنها بود و به شاگردانش نیز توصیه می کرد که خود را غرق در آثار کلاسیک شرق و غرب کنند . مطالعه و درک عمیق تشبیه شده است به تملک دانشی به ارزش دو جهان و موریهه همیشه از شاگردانش می خواست که تبدیل به مردان و زنانی با معرفت و دانش بشوند که با همه شاخه های علوم ، مثل فلسفه ، مذهب ، هنر ، موسیقی، ادبیات ، کشاورزی ، فیزیک ، ریاضی آشنا هستند. خداوند متعال نیز انسان را به چند بعدی بودن تشویق کرده است. از موریهه اغلب به عنوان مذهبی ترین فرد ژاپنی نام می برند . موریهه می گفت :

تک تک انسان ها می توانند نمادی از خداوند باشند و اینکه تمامی انسان ها قابلیت بودا شدن دارند . آی کی دو یک مذهب نیست اما تمرین وممارست به روی اصول آن ما را کمک می کند تا اصول هر مذهب را و فلسفه ای را بطور کامل درک کنیم . موریهه آی کی دو را به نوعی از یوگا تشبیه نموده که دنیای معنوی ، داخلی و خارجی هستی را به هم ارتباط می دهد....... .

موریهیرو سایتو (دان 9) 1928 تا 2002

موریهیرو سایتو سن سی از اساتید بنام آيکيدو و دارنده دان 9 آيکيدو بود که تاثیر بسیار زیادی در تکامل و قاعده مند نمودن تکنیکهای جو (چوب) و بوکن (شمشیر چوبی تمرین) داشته است، بطوری که می توان گفت تکنیکهای وی در این زمینه ها در آي کی کای بعنوان مرجع شناخته  می شود. وی از شاگردان مستقیم و برجسته استاد بزرگ موریهه وشیبا بود و در خلال سالها تمرین و آموزش تاثیر قابل توجهی در توسعه و بسط آيکيدو داشت. مطلبی که در ادامه می خوانید شرح مختصری است از زندگی این استاد برجسته آيکيدو.

معنای سن سی (The meaning of sensei)

در ژاپن هر کسی که چیزی را تعلیم دهد با عنوان "سن سی" نامیده می شود. یک مربی جوان و ۲۰ ساله که در مهدکودک آموزش می دهد، از جانب والدین با عنوان "سن سی" نامیده می شود، برای اینکه والدین به این ترتیب می خواهند تشکر خود را نسبت به آموزشی که او به فرزندشان می دهد نشان دهند. این فقط به منظور نشان دادن احترام است، مانند بکار بردن آقا، خانم و دوشیزه در مورد افراد. در ژاپن یک وکیل یا یک دکتر هم بطور عادی "سن سی" نامیده می شوند چرا که انتظار این است که آنها بیش از دیگران بدانند. از آنجا که وکلا گاها سیاستمدار هم می شوند، بنابراین سیاستمدارها نیز گاها با لفظ "سن سی" صدا زده می شوند. این موضوع صحت دارد که در ژاپن واژه "سن سی" گاها اشتباه و به نادرستی بکار برده می شود. اما در مجموع معمولا یک معلم ژاپنی توسط تمامی دانش آموزانش در هر جای دنیا که باشند، "سن سی" نامیده می شود.

این سوال وجود دارد که چه چیز یک شخص را تبدیل به "سن سی" می کند. زمانیکه شخصی تدریس می کند، آن شخص یک "سن سی" است. ولی این شخص زمانیکه تدریس نمی کند نباید یک "سن سی" باشد. این موضوع بستگی به چیزی دارد که شخص تدریس می کند. اگر شخص تکنیکهای آیکیدو را آموزش می دهد، فقط برروی تشک تمرین (تاتامی Tatami) "سن سی" خواهد بود. برای شخصی که تنها ساعات محدودی را تدریس می کند، کمی نامناسب است که عنوانش را بطور مداوم برروی تاتامی و خارج از آن تغییر دهیم. از افرادی که با عنوان "سن سی" نام برده می شود، این توقع وجود دارد که در طول زندگی روزمره شان نیز مانند یک مربی رفتار کنند. بدین ترتیب دیگران می توانند از آنها بدون نیاز به تغییر عنوان همواره "سن سی" یاد کنند.

آتمي

هرگاه بخواهم به کسی ضربه ای وارد کنيم بزرگترین سلاحی که می توانيم بیابيم همانا "زمین" است.

 Atemi بطور لفظی به معنای ضربه زدن به بدن است. یک توضیح ساده در مورد آتمی این است که آنها صرفا ضرباتی به بدن هستند. بعضی از مردم اصرار زیادی بر تعاریف شدید آن مثل ضربه زدن به نقاط حساس بدن دارند. یکی از اهداف آتمی آن است که تمرکز حریف شما را مختل کرده (به زبان ساده برای لحظاتی او را گیج کند)، بطوریکه بجای آنکه حریف برروی گرفتن شما متمرکز شود، توجهش به دست شما و یا دردی ایجاد شده جلب شود. با توجه به این مفهوم شما می توانید از آتمی بعنوان "مختل کننده Ki " یاد کنید.

آتمی ،در برخی تفاسیر، نیازی نیست که الزاما یک ضربه واقعی باشد، آنچه مهم است تاثیری است که برروی حریف دارد و آن بر هم زدن تعادل فیزیکی و روحی حریف است، بشکلی که اجرای تکنیک شما را آسان کند. برخی ادعا می کنند که بهترین راه برای اطمینان از این عدم تعادل آن است که ضربه ای واقعی وارد کنیم، بخصوص زمانیکه احتمال مقاوت شدید از جانب حریف وجود دارد.

از سوی دیگر برخی ادعا می کنند که آتمی با مفهوم استفاده نیروی Ki و ارسال این نیرو به سمت حریف در ارتباط است. که این موضوع در ارتباط با مفهومی فراتر از یک تحریک صرف قرار دارد، که چیزی شبیه واکنش به ترساندن ناگهانی یا پاسخ به یک ضربه فیزیکی است. این موضوع آیکیدو را (به اعتقاد برخی) از هنرهای رزمی که بر منبای ضربه زدن هستند متمایز می کند، چرا که در این هنرها تمرکز بر ضربه زدن  است. . .

در متن ذيل راهبردهایی است برای آنکه چگونه شما، یارتان و مربیان در محل تمرین رفتاری با احترام و بر مبنای تعالیم آی کی دو داشته باشید.

·رسیدن به محل تمرین

- در زمان تعیین شده یا کمی زودتر در محل تمرین حاضر شوید.
- هنرجوها باید به سرعت و در عین حال در سکوت لباس آیکیدوی خود را بپوشند.
- هنرجوها باید دستها و پاهایی تمیز و ناخنهایی کوتاه داشته باشند. همچنین در محل تمرین نباید جواهرات یا ساعت به همراه داشته باشند.
- افرادی که موی بلند دارند حتما باید آنرا در پشت سر خود ببندند.
- هنرجویان مرد (مذکر) نباید در زیر لباس آیکیدوی خود چیزی (مثل تی شرت) بپوشند.
- هنرجویان در هنگام ورود به محل تمرین و خروج از آن باید در حالت نشسته به سمت محل عکس استاد بزرگ وشیبا (شومن Shomen) احترام بگذارند. این موضوع بعنوان سنتی است برای ادای احترام به بنیانگذار آیکیدو.و خودتان.
- کفشهایتان را درآورید و آنها را بطور مرتب و در یک ردیف یا در جاکفشی (در صورت وجود) قرار دهید.
- هنرجویان باید قبل و بعد از تمرین دستهای خود را بشویند.
- همواره لباس تمرین خود را تمیز و مرتب نگهدارید. (لباس خود را اتو کنید)
- لطفا در هنگام استفاده از دستشویی از دمپایی استفاده کنید.
- هنگامیکه بعنوان یک ناظر یا تماشاگر در خارج از کلاس حضور دارید به احترام مربی و هنرجویان در حال تمرین باید سکوت را رعایت کنید.
- از خوردن، نوشیدن، آدامس جویدن و صحبت کردن با تلفن همراه در هنگام تماشای کلاس خودداری کنید.
- بازدید کنندگان از کلاس و تماشاگرها باید هنگامیکه مربی در حال آموزش دادن یا سخنرانی است کاملا سکوت را رعایت کنند و از انجام حرکات اضافی بپرهیزند

بسمه تعالی

پرچم سه رنگ جمهوری اسلامی ایران

نمادی از پرچم ژاپن

طوری: سنسه آق ساقلو

اوکه: سنسه پور بایرام

"در حال اجرای تکنیک زیبای کوته گائشی"

  کلیه آی‌کی‌دو کاران استان قم باید "فرم" کارت هوشمند فدراسیون را دریافت کرده و پس از پر کردن آن تا پنج شنبه 1390/11/06 به آقای حميد بابایی تحویل دهند. پر کردن این فرم برای همه الزامی‌ است.

مدارک لازم همراه با این فرم عبارتند از :
یک قطعه عکس 3*4 پشت نويسي شده
کپی شناسنامه
کپی کارت ملی
کپی کلیه مدارک رزمی خود -چه در آی‌کی‌دو یا سایر رشته های رزمی ديگر
مبلغ 7000 تومان
برای اطلاعات بیشتر با آقای بابایی تماس گرفته شود.
09356225758

با تشكر

ابراهيم يوسفي

 موريهي وشيبا در حال تدريس آ يكيدو (1883-1969)

ملاقات با موریهی وشیبا

"مصاحبه توسط آیکیدو ژورنال"

آژ: چه زمانی شما وارد دوجوی وشیبا شدید؟

سن سی توهه: فکر می کنم سال 1940. بود. کیسابورو اوساوا یک هفته بعد وارد شد. با خودم فکر می کردم که چه شیوه و موقعیت ضعیفی بود که من توانستم با دو هفته تمرینی که خودم انجام دادم، به دوجوی جودو برگردم و هر کسی را بتوانم پرتاب کنم. با خود فکر کردم "چرا باید برای هنر رزمی مثل آن خودم را به سختی بیندازم و اذیت کنم". در آن زمان بود که من سن سی وشیبا را ملاقات کردم. شوهی موری یکی از اعضای ارشد کلوپ جودو که در راه آهن منچوری کار می کرد، به من درباره استادی با قدرتی شگفت انگیز گفت، و از من خواست که اگر مایلم به ملاقات او بروم. او معرفی نامه ای به من داد و رفت.

مفهوم کلی "کی" در آی کی دو

مدتی بود که می خواستم راجع به مفهوم کلی "کی" بنویسم، اما نمی خواستم تا موضوع را مثل همیشه در هاله ای از تعاریف کلی و ابهام و در قالب یک سری کلمات کلیشه ای مطرح کنم. تا اینکه به مطلبی بشکل یک مناظره در مورد "کی" برروی یکی از وب سایتها برخورد کردم. در این مقاله دیدگاههای متفاوتی که در مورد مفهوم کی وجود دارد، بدون پیش داوری مطرح شده است. بنظرم مفهوم و دیدگاههای مختلف به خوبی و بطور خلاصه مورد بررسی قرار داده شده است. متنی که در ادامه می خوانید ترجمه و اقتباسی است از این مقاله، امید آنکه برای همه دوست داران آیکیدو مفيد واقع گردد. باز هم پیشاپیش از هر نقصی که در ترجمه وجود دارد پوزش می خواهم و منتظر نظرات و راهنمایی شما دوستان و اساتید هستم.

مفهوم کلی "کی" در آی کی دو (The concept of Ki in Aikido)

اگر از یک چینی بخواهید تا در مورد "چی" یا همان "کی" برای شما توضیح دهد، با پاسخ های متفاوتی مواجه خواهید شد، همانطور که اگر از یک آیکیدوکا در مورد چگونگی اجرای یک تکنیک کوکیوناگه سوال کنید پاسخ ها بسیار متفاوت خواهد بود. یکی از پاسخهای عمومی به یک حالت خاص ذهنی و فیزیکی اشاره دارد که یک نیروی روانشناختی آمیخته با خون و تنفس را به نمایش در می آورد. همچنین یک فیلسوف چینی در مورد "کی" می تواند چنین تفسیری را ارائه کند: نیرویی که در شکل گیری  کل عالم نقشی حیاتی و بنیادین دارد. یا یک طبیب سنتی چینی که غالبا پیرو آموزه های مکتب تائو است از "کی" با عنوان یک نیروی فرا مادی یاد می کند که در بدن به گردش در می آید و نیروی حیات را که باعث عملکرد بدن است پایدار نگاه می دارد. احتمالا چینیها هر یک از این تعاریف را بعنوان یک حقیقت واقعی می پذیرند و انتظار پرسش یا مخالفت در رابطه با مفهوم "کی" را ندارند. البته این بدان معنا نیست که آنها یک ایده بسیار دقیق درباره معنای "کی" دارند یا اینکه در زمانی که شخصی در باره "کی" صحبت می کند، همه می دانند که منظور او دقیقا در چه زمینه ای و کدام کاربرد آن است. در واقع چینیها تمامی تعاریف فوق در مورد "کی" و شاید حتی بیش از آن را در نظر دارند و می پذیرند. در همین جاست که برای یک ذهنیت غربی مشکل بوجود می آید، چرا که عادت دارد بطور شفافی بین مفاهیمی مثل جسم/ذهن، ماده/غیرماده، فیزیک/روانشناسی و نظایر آنها تمایز قائل شود. به هر ترتیب واقعیت این است که چينی ها با این شیوه "کی" یا هر پدیده دیگری را تصویر می کنند.

خاطرات استاد بزرگ موریهی وشیبا

درآی کی دو درمدت اجرا، مابیشتربرروی پیشرفت کی متمرکز می شویم تابرکسب فرم های قراردادی . پیشرفت کی غایت واقعی تمرین است ( شینکن شوبو، یک مبارزه تاحد مرگ). درابتدا درهنرهای رزمی ، مبارزات تصنعی، رقابت های تدوین شده و مبارزات برنامه ریزی شده وجود نداشت. در یک مبارزه واقعی مساله مرگ یا زندگی درمیان است .اینکه بخواهیم دشمن رابه هرقیمتی وبه هرشیوه ای شکست دهیم یک اشتباه بزرگ است .کشتن یک انسان دیگر ، ازبدترین گناهان است.

من تجربه شکست را داشته ام ، درکشور ما از زمان های گذشته همیشه عقیده براین بود که دربالاترین سطح بودو مسئله کشتن یا نابود کردن نباید درمیان باشد. درکشور مابودو همیشه به عنوان راه برترصلح شناخته شده است . بودو درتطهیرفکر وجسم نقش داشته است . پیروی کردن ازدستورات طبیعت درزندگی روزمره وحمایت ازدیگران، اصل ومبنای بودوراتشکیل می دهد.واقعاً جای تاسف است که این همه آدم که طبیعتاً ستیزه جوهستند به این واقعیت پی نبرده اند وترجیح داده اند هنرهای رزمی خودرا تنها باهدف کشتن توسعه ببخشند. گاهی اوقات شاگردانم ازمن می پرسند ( آیا شما هیچ وقت شکست نخورده اید ؟ من جواب می دهم چرا! من هم چند باربه دلیل بی دقتی یاانجام یک حرکت نادرست تجربه شکست را داشته ام .یک روز که بااستادم سوکاکو تاکه دا (استاد دایتوریو درسال 1859-1943 ) مسافرت می کردم ودرحالی که چمدان هایش را حمل می کردم پشت سر او می دویدم ، نزدیک بود به یک پیرزن که ناگهان برسر راه من قرارگرفت برخوردکنم. خیلی سریع خودم را کنار کشیدم . اما از نقطه نظر هنرهای رزمی من بازنده بودم زیرا به اندازه کافی به اطرافم توجه نکرده بودم !

یک باردیگر ، هنگامی که یک کلاس را اداره می کردم ویک حرکت پایه را به یک رزمی کار به اسم تتسومی هوشی که تجربه زیادی درجودو داشت نشان میدادم ، او ناگهان درموقعیتی قرار گرفت که مرا پرتاب کند . من فقط درلحظه آخر توانستم خودرا نجات دهم ، اما این به این دلیل بود که من یک روزنه موقتی در گارد خودم باقی گذاشته بودم وهرگز تصور نمی کردم که اینطور غافلگیر شوم ، به خصوص زمانی که مشغول تدریس بودم.!

موریهی وشیبا و کوئچی توهه

 سخنان موریهی وشیبا بنیانگذار آی کی دو (آی کی کای)

خودتان را آموزش داده و تصحيح كنيد روش صحيح مبارزه و اجراي تكنيك در درون شماست، تا كشفش كنيد اين مطلب را در كلاس خود به ياد داشته باشيد.

بودوی حقیقی کار عشق است. حرکتی است برای جان دادن به تمام موجودات و نه کشتن و یا ستیزه گری با یکدیگر. عشق، خدای نگهبان همه چیز است. هیچ چیز بدون آن نمی تواند وجود داشته باشد. آیکیدو بالفعل در آوردن عشق است.

هنر صلح آسان نیست. آن نبردی است تا انتها، برای از میان برداشتن و ذبح کردن تمناهای شیطانی و تمام دروغ ها و فریب های آن. زمانی فراخواهد رسید که صدای صلح چون تندر خواهد غرید و به نوع بشر تکان خواهد داد تا از گیجی و بلاهت خود بیرون آیند.

آیکیدو راهی است برای زیستن و نگاهی است متفاوت به زندگی، هر روز که می گذرد باورم به این موضوع قوی تر می گردد.
مطلبی که در ادامه می خوانید را در "سایت تخصصی هنرهای رزمی" مطالعه کردم که برایم بسیار جالب بود، در این متن که با عنوان "اندرزهای پدر آیکیدو" برروی سایت مذکور قرار گرفته است، پندها و اصول آیکیدو از زبان استاد بزرگ موریهه اوشیبا بیان شده است. همچنین لینک منبع را می توانید در پایان مطلب مشاهده کنید. امید آنکه برای شما نیز همراه با درسهایی جدید باشد.

هرچند دشمن به من سریع حمله کند، من هرگز شکست نمی خورم. نه به این علت که تکنیک من سریعتر از حریفم است. مسئله سرعت نیست. مبارزه پیش از آنکه آغاز شود خاتمه یافته است.

آیکیدو غیر مقاوم است، چون غیر مقاوم است همیشه پیروز است.

"آی کی" تکنیکی نیست که با آن بجنگید یا دشمن را مغلوب کنید، آن راهی است برای حل مشکلات جهان و تبدیل انسانها به یک خانواده واحد.

پس چگونه میتوانید ذهن تابیده خود را صاف، دلتان را پاک و خود را با فعالیت دیگر موجودات در طبیعت هماهنگ کنید؟ میبایست ابتدا دل خداوند را دل خودتان کنید. آن عشق عظیمی است که همه جای و همه وقت حاضر است. "هیچ ناهماهنگی در عشق نیست. هیچ دشمنی برای عشق وجود ندارد." یک ذهن ناهماهنگ، که در فکر وجود داشتن یک دشمن است، دیگر با اراده خدا یکی نیست. آنهایی که با این مطلب موافق نیستند، نمی توانند با جهان هماهنگ باشند. بودوی آنان (طریقت سلحشوری، طریقت) مخرب است و از نوع بودوی سازنده نیست.

در بخش "مقدمه ای بر آی کی دو" در سایتی به جمله ای کوتاه از استاد بزرگ وشیبا برخورد کردم.
این جمله در زیر سوالی نوشته شده بود که می پرسید: "آیکیدو چیست؟"
و جواب استاد بزرگ این بود: "هرگاه من حرکت کنم، همان آیکیدو است."

?What is Aikido
"Whenever I move, that's Aikido"
O Sensei, Morihei Ueshiba

بودوی حقیقی (بودو یعنی طریقت سلحشوری) کار عشق است. حرکتی است برای جان دادن به تمام موجودات و نه کشتن یا ستیزه گری با یکدیگر. عشق، خدای نگهبان همه چیز است. هیچ چیز بدون آن نمی تواند وجود داشته باشد. آیکیدو بالفعل در آوردن عشق است.

راز آیکیدو این است که خود را با حرکت جهان هماهنگ کرده و مسیر خود را در وحدت با جهان قرار دهیم. آنکه راز آیکیدو را بدست آورده باشد جهان را در خود دارد و می تواند بگوید: "من خود جهان هستم."

متن از "کتاب آی کی دو" نوشته وشیبا